Мұсылмандардарға өз дінін жасыруға бола ма?

    Осы жылғы наурыздағы жүргізілген сұрастырулар бойынша, әрбір оныншы американдық сайлаушының айтуынша, Барак Обама – мұсылман. Мұсылмандардың өз дінін іштей жасырып, сонда да оған жекелеп жалбарынуды жалғастырған бұл дәлелі ойландыратындай сұрақтар туындатты. Мұсылмандардарға өз дінін жасыруға бола ма?

    Иә, егер Сіз - шейіт болсаңыз, толықтай мүмкін, егер Сіз - суннитсіз. 106 аяттың 16 сүресінде былай деп көрсеткен: “Кімде – кім мәжбүр болғандықтан, Алла – тағалаға сенім арта отырып, одан бас тартса,олардың жүректері дініне сенімді, ал кеудесінде сенімсіздік пайда болса, олар Алла – тағаланың қаһарына ұшырап, ауыр жазаға тап болады. “Шейіттер бұл аятта “такийя” діни ұғымын дәлелдермен нықтау үшін, мұсылмандарға өз діни сенімін, егер олар тек қудалауға түскен жағдайда жасыруға болатынына меңзейді. Дегенмен сунниттік діни оқымыстылар бұл сұрақтар бойынша басқа пікірде болды. Кейбіреулердің “такийяны” қабылдамауы, оны қорқақтықтың пайда болуына және өз дінінен бас тартуға қарсы тұра алмайтын дін ретінде есептегендіктен. Мұсылмандар адамдардан қорықпауы керек, ал Алла – тағаланың алдында қорқыныш сезімі болу керек. Бірақ кейбіреулердің айтуы бойынша, мұсылмандардың өміріне қауіп туған кезде ғана, мұндай жасырын жағдайларға баруға болады. Мұндай талқылаулардың айырмашылығы, былайша, Исламның екі бағытының тарихи жолдарының ерекшеліктерімен байланысты. Әлемдік ислам уммасында шейіттер аз болғандықтан (жалпы мұсылман санының 15% ғана құрайды), жиі кездесетін жағдай, азшылықтың қудалауға ұшырауы, бұл кезде сунниттер аз болғанмен, Иран және Әзербайжан сияқты бірнеше мемлекеттерде кездесті. Сондықтан шейіт жетекшілері өздерінің сенімді адамдарына жалған тапсырма беріп, адамдарды өз сенімдерінен, теңсіздіктерінен айырды.

    Кейбір мұсылмандар өз дініңді жасырғаннан гөрі, одан да қашып құтылу керектігін айтады. Осыған орай 97 аяттың 4 сүресіне нұсқайды: “ Періштелер өздеріне қарсы әділетсіздік қарым – қатынас жасағандарға, былай дейді: «Сіз қандай күйде болдыңыз?» Олар айтады: «Біз әлсіз болдық және жер бетінен ығыстырылдық».(Періштелер) айтады: «Алла– тағаланың жері кең болғандықтан, бәрімізге орын жетеді ». Оның тұрағы Геенна болады. Келер жер не деген жағымсыз еді! ” Бұл аятты талқылаушылардың көбінің пікірінше, кім еркін және жариялы түрде өз дінін айта алмаса, одан да басқа қонақжай мемлекеттен орын іздеу керек. Исламға орын жоқ әлемде “такийяны” пайдаланатын екі тарихи үлгілер бар. XVI жүзжылдықтағы Испанияның католиктік королдері жергілікті мұсылмандарға, әсіресе сунниттерге, шарт қойды: не христиан дініне кіру, не елден қуылу. Кіргендердің біразы католиктер болды (олар мориски деген атпен белгілі), алайда қалған бөлігі жасырын Исламға жалбарынды.

    Осы “ жасырынмұсылмандар ” шіркеу қызметіне барып жүріп, роман тіліндегі сөздердің әдейі белгілі жиынтықтарын араб алфавитіне салып, “әлхәмдүлләні” айтып, жасырын түрде ислам салтын сақтап және қолдап жүрген. Тағы бір көңіл аударарлықтай мысал – АҚШ-тағы Батыс Африканың африкан-құлдары. Олардың көбі христиан дініне бағына жүріп, ашық түрде жаңа дінге сенді, алайда көбі жасырын түрде Исламға жалбарынды.

Джулиет Лапидос