«...Біз араб тілінде Құранді тұсірдік. Бұл оларға өсиет болып қалу үшін, өзінің қорқытуларымен, оларға қорқыныш сезімін ұялатты ». (Құран, Мағыналық аударма 20:113)

     Күнделікті жалбарынулар кезінде “Әл-Фатиха” сүресін оқи отырып, мына сөздерді қайталаймыз: «Сенің ашу-ызаңа ұшырағандардың немесе адасқандардың жолымен емес, Өзіңнің рақымшылық жасайтын тура жолыңмен жүргізе гөр». «Алла-тағаланың ашу-ызасына ұшыраған» кім деп бізге сұрақ қойған кезде, біз жауапты Ұдай бин Хатиманың хадисінен естиміз, ал Ибн Кассир өзінің тәфсірі «Тәфсір-үл-Құран-әл-Кәрімге» жетелейді. Ұдай бин Хатиманың «Алла-тағаланың ашу-ызасына ұшыраған кімдер?» деген сұрағына, пайғамбар (оған тыныштық пен рақымшылық) жауап берді – “Шындығында бұл иудей”. Саммак бин Харбадан Ат-Тармизи Хадис келтіріп, оны жақсы деп бағалады. Көрсетілген хадистің мағынасы түсінікті болса да, қайтадан қарап көрейік, Алла-тағаланың өзі Құранда өз қаһарына ұшыраған адамдардың тобы туралы айтады.

     Құран жазуындағы қаралған «гадаб» түйінді сөзінің араб тіліндегі аудармасы «қаһар»

     ... Алла-тағаланың қаһарында жүргендердің, адасқандардың жолымен емес, басқа жолмен жүргізе гөр (Құран, Мағыналық аударма 1:7).

     Бұл аятты Құранның көмегімен кеңірек түсіну үшін немесе Алла-тағаланың қандай топтағы адамдарға қаһары төнгенін қарастырып көрейік.

     ...Олар қорланып және кедейлікпен жазаланғандар. Осылай олар Алла-тағаланың қаһарына ұшырағандар. Олардың жоғарыдан жіберілген Алла-тағаланың белгілеріне (аяттағы) сенбегендіктен немесе пайғамбарларды жазықсыз ұрғандықтан! Олар талапқа бағынбағандықтан, яғни қылмыскер болып шықты! (Құран, Мағыналық аударма 2:61).

     Біз Моисейге Бағыштау сыйлап, уақыт өткен соң артынан өкілдерді жібердік. Біз Иссусқа, Марияның баласына, аспанның анық белгілерін, оны Құрметті Күшке бекітіп сыйладық. Неліктен әр кездегі өкілдің әкелгені көңіліңізге қонбай, өзіңізді жоғары ұстап, кейбіреулерді өтірікші етіп қорқытып және басқаларды өлтірдіңіз?

     Олардың айтқаны: «Біздің жүрегіміз қатып қалған». Олай болса, Алла-тағала оларды сенімсіздік көрсеткені үшін қарғады. Олардың ішінде сенім артушылар неткен аз еді!

     Алла-тағаладан бұрынғы жазылған бағыштаудың шындығын дәлелдейтінн, тағы да бір Бағыштау жіберілді. Оған дейін олар сенімі жоқтардың жеңетінін айтып жалбарынатын. Олар осының бәрін білген кезде, оған сенуден бас тартты. (Алла-тағаланың кітабынан). Сенімі жоқтарға Алла-тағаланың қарғысы жетеді!

     Алла-тағала өзінің сүйіктілеріне, өзінің қалағанына жоғарыдан жіберетін сыйынан, Алла-тағаланың мейірімділігінен бас тартып, тұрпайылықпен, өздерінің жанына азап сұрап алды.

     Олар өздеріне қос-қостан ашу туғыздырды. Ал сенімі жоқтарды адам қасиетін таптайтын азаптар күтіп тұрды (Құран, Мағыналық аударма 2:87-90).

     Алла-тағаланың сенімінен қатты ұстап, яғни бытырап кетпеңдер. Сендер бір-біріңе жау болған кезде, Алла-тағаланың өздеріңе жасаған рақымшылығын есте сақтаңдар, ал Ол сенде рдің жүректеріңді біріктіріп, Соның рақымшылығының арқасында сендер (адамдар) бір-біріңмен дос болдыңдар. Осылай Алла-тағала сендерге Өзінің аспан белгілірін түсіндіреді, - мүмкін, сонда сендер тура жолмен жүресіңдер (Құран, Мағыналық аударма 3:103).

     Егер Алла-тағаланың немесе адамдардың сенімінен айрылса, оларды қайда жүрсе де қорлық күтіп тұрады. Олар Алла-тағаланың қаһарына ұшырап, кедейлікпен жазаланады. Олар пайғамбарларды жазықсыз өлтіріп, Алла-тағаланың (аяттағы) белгілеріне сенбегені үшін жазаланды. Олар талапқа бағынбағандықтан, яғни қылмыскер болып шықты. (Құран, Мағыналық аударма 3:112).

     Егер кімде-кім әдейілеп сенім артушыларды өлтіретін болса, жасаған қылмысының қарымтасы ретінде (Геенна) оны өмір бойғы тозақ оты күіп тұрады. Алла-тағала оған ашуланып, Алла-тағала оған қаһарланып, оны қарғап және оған аяусыз азаптарды дайындайды (Құран, Мағыналық аударма 4:93).

     Айтшы: «Уа, Бағыштау адамдары! Неліктен сіздер бізге қатыгездік жасайсыздар, біздің Алла-тағалаға сенгеніміз үшін ба, әлде бізге жоғарыдан келген сыйға ма, әлде одан бұрынғы жоғарыдан келген сый үшін ба, әлде сіздердің көпшіліктеріңіздің ауытқып кеткендеріңіз үшін ба (Бағыштаудан)?»

     Айтшы: «Сіздерге кімнің Алла-тағаладан қатты жаза алатынын айтуға бола ма? Бұлар - Алла-тағаланың қарғысына ұшырағандар, ал Алла-тағала кімге қаһарын төксе, жауыздардың алдында ант бергендерді, шошқа мен маймылға айналдырып жіберген. Олар ең жағымсыз орын алып, тура жолдан одан әрі де адаса береді» (Құран, Мағыналық аударма 5:59-60).

     Құт пайғамбардың айтқаны: «Сіздердің Құдайдан сізге жауыздық пен оның қаһары төнді; Алла-тағала жоғарыдан ешқандай сый жіберген жоқ деген ойыңызды дәлелдейтін, сіз және сіздің әкеңізге қатысты құқық туралы, шынымен сіздің менімен бәсекелескіңіз келе ме? Күтесіңдер, мен де сендермен бірге күтемін (жазаны күтемін)» (Құран, Мағыналық аударма 7:71).

     Аспан денесіне тағзым еткендерге, олардың Құдайының қаһары төніп және тыныштық өмірін қорлықпен өткізеді. Кім өтірік ойлап тапса, Біз оларға жаза береміз (Құран, Мағыналық аударма 7:152).

     Уа, сенім артушылар! Сендер сенімсіздермен ұрыс даласында кездескен кезде, кері шегінуші болмаңдар. Арқасын сенімсіздерге қаратып, сондай күні кері шегінгендерді, олардан басқа, соғыс өнерін пайдаланып, яғни әскери топты біріктіру мақсатында бұрылып кетсе, өздеріне Алла-тағаланың қаһарын аударады. Олардың мекені Тозақ болады. Тағдырлары қандай ауыр еді! (Құран, Мағыналық аударма 8:15-16).

     Алла-тағаланың қаһары оған сеніп тұрып, Одан бас тартса, олардан басқа, кім бұған күшпен тартылып барып, жүрегінде нақты сезім орнықса, ал (қаһар) сенімсіздікке кеудесін керсе, соған түседі. Оларды адам төзгісіз азап күтеді (Құран, Мағыналық аударма 16:106).

     Моисей өз халқына қаһарын төгіп және көңілсіз оралған кездегі айтқаны: «Уа, менің халқым! Сендердің Құдайларың сендерге ең жақсы уәде берген жоқ па? Неліктен бұл мерзім сендерге ұзақ болып көрінді? Әлде сендерге Құдайдың қаһары төнгенін қаладыңдар ма, сондықтан сендер маған берген уәделеріңді бұздыңдар ма?» (Құран, Мағыналық аударма 20:86).

     Куәгерлерсіз, өз әйелдерінің қосағына адал еместігін кінәлай алмайды, өзінен басқа, Алла-тағаланың атымен ант ететін, шындықты айтатын төрт куәгер, яғни бесіншісі өзі өтірік айтса, Алла-тағаланың қарғысы өзіне тиеді. Егер ол (әйел) Алла-тағаланың атымен ант ететін төрт куәгер және де күйеунің өтірік айтатынын айтса, одан жаза алынады, егер бесінші рет күйеуі шындықты айтса, әйелі Алла-тағаланың қаһарына шалынады (Құран, Мағыналық аударма 24:6-9).

     Сен елмен достасып жүргендерге Алла-тағаланың қаһарын төккенін көрген жоқсың ба? Олар күдік тудырмайтын өтірік анттар береді (өтірік куә болады) (Құран, Мағыналық аударма 58:14).

     Олар одан жауап алған соң, Алла-тағала туралы бәсекелессе, олардың дәлелін Құдай жойып жіберсе, онда оларға қаһар және оларды – ауыр жаза күтеді! (Құран, Мағыналық аударма 42:16).

     Алла-тағала туралы жаман ойлаған жағымсыздар мен көп дінділерді азапқа салу керек. Оларды тағдырдың теріс жақтары күтіп тұрады. Алла-тағала оларға ашуланып, оларды қарғап, яғни оларға өмір бойғы азапты, тозақты дайындады. Олардың тағдыры сұмдыққа айналды. (Құран, Мағыналық аударма 48:6).

     Уа, сенім иелері! Кімге Алла-тағаланың қаһары төнсе, оны өздеріңе жақындата көрмеңдер. Сенімсіздерге көрден де орын жоқ, олар өмірлерінің Соңғы күндерінен де үміт үзгендер (Құран, Мағыналық аударма 60:13).

     Құран әдісінің түсініктемесін пайдаланған кезде (Құран өзін өзі түсіндірген кезде), қаралған сұрақтарға, ортақ белгілі, ежелден келе жатқан нұсқалардан гөрі, өте кең көлемдегі суреттемелер береді.

     Айдар Каипов.