$IMAGE1-right$ Газета «Наш Мир»

Иран Ислам республикасында ақырындап таспен ұрып өлтіру ажалды қарғысынан бас тартып келеді. Бұл туралы хабарды Ислам Республикасының Мәскеудегі елшісі Голамрез Ансари айтып кетті.

Елшінің айтуы бойынша, бұл жазаның түрі заман уақытына қарай басқа жазамен ауыстырылады. Оның айтуы бойынша, заман талабына сай келетін заңдар қалыптасуда.

Өткен аптада Иранда сегіз әйел және бір ер адамды таспен ұрып өлтіру ажалды қарғысына ұшырады. Оларды қылмыстық, жыныстық әрекеттер жасағаны үшін, кінәлі деп айыптады.

Анықтама. Құранда бір-бірінің көзіне шөп салған ерлі-зайыптыларға тас жаудыру туралы не айтылған?

Жауап: ешнәрсе айтыльаған.

24 сүре «Нұрда» Алла-тағаланың анық көрсеткен түсініктемесі бар, бір-бірінің көзіне шөп салған ерлі-зайыптыларды осылай жазалау керек.

«Міне сүре, Біз жоғарыдан жіберіп және оны парыз қылдық. Біз жоғарыдан түсірген Анық Аяттарды, сендерге есреріңе алуларың үшін түсірдік. Бір-бірінің көзіне шөп салған әйел мен ер адамға, әрқайсысына жүз рет дүре соғыңдар. Алланың діні үшін оларға сендердің аяушылықтарың түспесін, егер сендер Аллаға және оның Ахирет күніне сенетін болсаңдар. Ал олардың жазасының куәгерлері бір топ сенім артқандар болсын».(«Ән-Нұр» сүресі, 1-2 аяттар)

Ары қарай:

«Абыройлы әйелдерге жала жауып және төрт куәгер әкелмесе, онда оларға сексен дүре соғылады, сонымен куәліктері ешқашан қабыл етілмейді. Олар бұзақылар болып саналып, ал содан кейін тәубасына келіп, тура жүргісі келсе, шындығында, Алла-тағала – Кешірімді, Мейірімді». (Сүре «Ән-Нұр», 4-5 аяттар)

Естеріңе саламыз, тас жаудыру дәстүрі өзінің тамырын иудей салтынан алады. Бескітаптық Мұса пайғамбардың заңында жекелеген бұзақыларға қатысты екі ажал қарғысына жазылғандар бар: тас жаудыру немесе өте сирек кездесетін жағдай - өртеу (Ибн келісімімен. 7:15 және 25, өртенуге жаза алғандар, алғашында таспен ұрып өлтіріледі).

Екінші заңның 22, 22-24 бөлімдерінде мыналар айтылады: «Егер күйеуі бар әйелмен жатқанын көрсе, онда екеуін де ажалға қияды: әйелмен жатқан ер адамды да, және әйелді де; солай Исраилдан келген зұлымдықты жой. Егер жас қыз күеуіне атастырылған болса, бөгде қалада біреумен кездесіп, онымен бірге жатса, онда екеуін де сол қаланың қақпасынан шығарып, өлгенше таспен ұрыңдар: бойжеткеннің қаланың ішінде көмекке шақырмағаны үшін, ал ер адамды өзінің жақынының әйелін қаралағаны үшін; солай өз іштеріңнен зұлымдықты жойыңдар».

Бірсыпыра мұсылман діни оқымыстылары, жазаның осы түрін жеңілдету үшін, хадистерге жүгінеді; Құран жолдарындағы тас жаудыру туралы аяттардың жоғалып кеткенін айтады.

Сахих Бұқарадан (8 том,209-210 беттер) біз насихат оқимыз, сонымен Халиф Омардың (оған Алла-тағала ырза болсын) соңғы Қажылыққа барған кезінде:

«Шындығында, Алла Мұхаммедті адалдыққа бастап, оған Кітапты көрсетті. Тағы бір шындықты ашатын, тас жаудыру туралы аяттың оған кіргені. Біз оны оқыдық та түсіндік. Елші тас лақтырды, одан кейін біз тас лақтырдық. Менің қобалжитыным, уақыт өте кейбіреудің айтуы мүмкін, Алланың атымен ант етемін, Құраннан тас лақтыру туралы аятты тапқан жоқпыз».

Солай айтылады, Айша (Алла-тағала оған ырза болсын), тас лақтыру аятының жоқтығын куәлендіретін: «Аят «Рәджім» [тас жаудыру] және «Риза Кәбір» жоғарыдан түскенде, олар бір жапырақ қағазға жазылған болатын және менің жастығымның астында сақталды. Мұхаммед пайғамбар өмірден қайтқанда, бұл бір жапырақ қағазды ешкі жеп қойды, ол кезде біз жаназада жүрген болатынбыз».(Сунан Ибн Маджа, 2 том, 39 бет, Карачта басылған; Мұснад Имам Ахмат, 6 том, 269 бет, Бейрутте басылған; Тавил Мұхталиф Әл Хадис, 310 бет, Бейрутте басылған).

Бірақта бұл бастауларға сүйену қателік, сонымен бірге Алла-тағала Құранда анық айтқан: «Шынында, Құранды біз түсірдік, және біз оны сақтаймыз». (Құран, мағыналық аударма 15:9).

Бұл аятта Алла-тағала Құранның бүтіндігін сақтайтындығын айтады. Осыдан барып, Құран тура болып қалып, ұрпақтан-ұрпаққа бірінші түскен қалпында жетеді.

Ислам Заңдылықтарына тағы бір жақтастардың қайшылықтары таспен ұрып жазалауды тоқтатпау, «Әйелдер» сүресінің 25-інші аятымен іс жүзінде қатар келмейтінін, ерінің көзіне шөп салған, тұрмыс құрған күң үшін жазаның жартысын қарастыру.

«...Егер олар (күңдер) күйеуге шыққан соң жиіркенішті іс-әрекет жасап (күйеуінің көзіне шөп салса), онда оларға азат әйелдердің алатын жазасының жартысы берілуі керек...» (4:25)

Тас жаудыру туралы хадистер «Әйелдер» сүресінің 15-інші 16-ыншы аяттарына қарама-қайшы келеді. Төмендегі келтірілген аяттың мағынасы ондай жазаны көрсетуі мүмкін емес.

«Сондай әйелдерге, жиіркенішті іс-әрекет жасаған (күйеуінің көзіне шөп салған), өздеріңнен төрт куәгер шақырыңдар. Егер олар куәгерлік жасаса, онда (әйелдерді) үйде ұстаңдар, оларды өлгенге дейін немесе Алла-тағала басқа жолға салғанға дейін. Егер екеуі де сондай іс-әрекет жасаса (бір-бірінің көздеріне шөп салса), онда екеуін де жазаға тартыңдар. Егер олар тәуба жасап, түзелетін болса, онда оларға тиіспеңдер, шындығында Алла-тағала жасаған тәубаңды Қабыл етіп, Мейірімділік жасайды». (4:15-16)

Егер бұл тезисті «өлгенше тас жаудыру» бір-бірінің көздеріне шөп салғандар үшін сенімге қабылдасақ, онда еріне адал болмаған күңге жаза беру кезінде, шешілмейтін жағдайға тап боламыз, оны жартылай өлгенше ұру керек пе?...

«Роджим» термині «тас жаудыру» деген мағынаны білдіреді, Құранда ібіліс пен шайтанға қатысты қолданады. (Құран 3:36,15:17,15:34,16:98, 38:77). Мысалы, «Сен Құран оқыған кезде, Алла-тағаладан қуылған және таяқ жеген шайтаннан қорғаныш ізде ». (Құран, мағыналық аударма16:98)