Газета «Наш Мир»

Кешкісін Каирдің көшелерінде түрлі-түсті оттармен мыңдаған шамдар тұтанады. Бұл кезде қалай үйде отыра аласың? Жартылай ұйқылы балаларын ертіп, каирлықтар серуендеуге шығады. Шуылдаған қалың топ тротуарға сыймай, жолдың жүргінші жағына шығып кетеді. Барлық жерден көңілді дыбыстар шығып жатады: «Рамазан кәрім!», «Қасиетті Рамазан айымен!»

Мұсылман жылы біздікінен 10-11 күнге қысқа, сондықтан Рамазан айы барлық кезде алға жылжып отырады. Бұл жылы ораза тұту бірінші қыркүйек күні басталды. Таң атқаннан күн батқанға дейін діндар мұсылмандар тамақ жемейді, су ішпейді және шылым шекпейді. Бұл дәстүр денені жуасытуға шақырады, оны рухани қасиетке бас идіреді.

Бұл күндері өмірдің барлық әдет-ғұрыптары өзгереді. Адамдар ерте тұрады. Жұмыста қызметкерлер екіге дейін отырып, үйлеріне қайтады. Ұйықтап, кешке жақын тұрып ифтарға – тамақтануға дайындық жасайды. Ораза тұту ескі зеңбіректің гүрсілінен үзіліп кетеді, бұл бейбіт атысты радио мен телекөрілім хабарлайды. Бірақ адамдар тәрелкеге ұмтылуға асықпайды. Алғаш олар өрік шырынын ішіп, бірнеше жібітіліп кептірілген құрмадан жеп, қысқа дұғаларын оқып, содан кейін барып үстелге отырады.

Өмірдің бұл уақтысында он алты миллион адамы бар Каирде қыбыр еткен жан қалмайды. Қала көліктері зеңбіректің дауысын естіген жерде тоқтап қалады. Жүргізушілер мен жолаушылар алдын-ала дайындаған тамақтарын алып, астарын жей бастайды. Көшедегі жүрісті ретке салушылар тура көшеде тұрған тегін тамақтандыратын «қайырымдылық үстеліне» асығады. Бұл сыйды бай египеттіктер кедейлер үшін ұйымдастырады. Қолдау жасау – ислам дәстүрінің ажырамайтын белгісі.

Қараңғылық түседі. Көшенің жарықтары жанып, түрлі-түсті шамдар жарқырайды. Орыстардың жаңа жылдық шыршасы сияқты, олар - Рамазан айының міндетті белгісі. Жергілікті қолөнершілер түрлі-түсті шынылардан және металдардың негізгі қаңқасынан әр түрлі қалыптағы немесе шамадағы шырақтарды жасайды. Ішінде шам немесе шырақ жанып тұрады. Осы күнгі Рамазан айының жаңалығы – шамның түрі Иерусалимдегі атақты Әл-Ақса мешітінің палестиндермен ынтымақтастығының белгісі түрінде жасалынған. Келесі жаңалық – ерекше әдіспен кептірілген құрманың «интифада» деп аталуы. Бұлай арапша палестиндердің көтерілісі айтылады.

Рамазан айында кафелер мен дүкендер таңға жұмыс істейді. Расында, көптеген каирлықтар үйлеріне түн ортасында қайтады. Рамазан айында телекөрілімдер жаңалықтарды, ең жақсы актерлердің өнерін көрсетеді. Міне, бағдарламалар бітеді. Соңғы рет тамақтанып, ұйықтауға болады.

Рамазан үш күндік «ид әл-фітір» немесе ораза айтпен аяқталады. Мейрамның басталғанын кешкі аспанда жаңа туған айдың жіңішке орақтай болып, шыққан кезінде жариялайды. Оған дейін әр кеш сайын көшелерде түрлі-түсті сиқырлы оттармен мыңдаған шамдар жарқырап тұрады. Рамазан кәрім!