Газета «Наш Мир»

Егер сіздің Шығыстың нағыз, әлі ешкімге ығыр бола қоймаған экзотикасымен кеудеңізді кере дем алғыңыз, мұсылмандардың кейбір әдет-ғұрыптарының куәсі болғыңыз келсе, сонымен бірге берберскі шатырында естен кетпейтін аспаздық таңдаулы астан жеп көргіңіз келсе, онда сізге солтүстік Африканың әдеттегіден тыс елінің бірі – Алжир қызмет көрсетуге дайын.

Алжирге бара қалсаңыз, ұмытпаңыз, сіздің саяхатыңыз хижраның айлы мұсылман жылының тоғызыншы айына сәйкес келіп, исламның ұлы мейрамы Рамазан айымен ажарлануы мүмкін.

Мұсылмандардың ораза тұтуына барлық елдің тұрғындары құрмет көрсеткісі келеді, тыйым салынған тәртіпті бұзатын алжирлықтар да , Рамазан айы күндерінде өздеріне шошқа етін жеуге және шарап ішуге жол бермейді. Басқа діннің өкілдері күндіз тамақ, су ішпейді және адамдардың көзінше темекі тартпайды. Саяхатшыларға да амалсыз ораза тұтуға тура келеді, өйткені күндізгі уақытта барлық дүкендер, кафелер мен мейрамханалар жабық тұрады. Астанада тамаққа кірісу уақыты жеткенін, зеңбіректен оқ атып хабарлайды.

Алжирдің қалалары мен ауылдарында қасиетті Рамазан айы үркіткіштің гүрсілдеп және петардтың (бұрынғы кезде пайдаланылған снарядтың бір түрі) жарылуымен, балалар мен үлкендердің қуанышты айқайларымен жалғасады. Таңғы асқа азаннан бастап дәстүрлі жеңіл тамақ беріледі (ұнтақ жармасынан жасалынған ботқаға бал немесе өсімдік майын құйып), бұдан басқа буза дайындайды (қонақ жүгері ботқасына жаңғақтың төрт түрін немесе күнжіт қосып), ал кешке қарай тұрмыс заңы бойынша ортақ қуаныш жарияланады: Алжирдегі өмір сәулетті мерекенің барлық бояуларымен таң қалдырады.

Әр алжирлік отбасының күтетін ең басты мейрамы – Рамазан айы. Бұл әрбір мұсылман үшін қасиетті ай дінге берік адамдардың оқшаулануына әкеліп тірейді. Құранның аяттарының айтуынша, Рамазан айының бір күнінде Мұхаммед пайғамбарға, Аллаһтан бірінші ашылған Жоғарыдан сый түседі.

Иман келтірушілер ораза тұтуды сақтауы керек: шуақты күннің ағымында тамақ пен судан, темекі тарту мен ерлі-зайыптылардың міндетінен бас тарту керек. Қараңғылық түскен кезде тыйым салу алынады. Ораза тұтуды ойлану, толғану үстінде өткізу керек, қайыр садақа беріп, дінге ұнамды істер жасау керек. Әсіресе, Рамазан айы жаздың ұзақ күндері мен қысқа түндеріне сай келген кезде, ораза тұтуды сақтау қиынға түседі. Осы кезең барысында әкімшілік мекемелер қысқартылған мерзім бойынша жұмыс істейді, іс жүзінде сағат үштен кейін жұмыс орнында біреуді табу мүмкін емес.

Күн батуға таянған мезгілде жолда жылдамдығын арттырып, ұшып бара жатқан автомобильдерді, мерекелік үстелге асығып кетіп бара жатқандарды (осы айдың ішінде тамақ мол болу керек) байқауға болады. Қарапаым ауқатты отбасы да балаларын және өздерінің жақындарын жыл бойғы азықтарының құрамына кірмейтін тағамдармен еркелетуге,сыйлауға тырысады. Мерекелік қамқорлықты жасау саудагерлердің пайдасына тиеді, бағаларды қымбаттатып жібереді, мұндай алып сатарлық ұлттық газеттер мен журналдардың беттерінде талқылау үшін жиі кездесіп, маңызды тақырып болып табылады. Мұндай жағдайда орыс әдісін орындау үшін күресу керек., азық-түлікті мол етіп дайындау, бірақ Алжирде бұлай істеуге болмайды, сондықтан мейрам отбасының шығынына арзанға түспейді.

Мешіт жанармай құйып алатын бағаналардың үстінен көтеріліп, биіктеп тұрады. Кешкі намазға бес минут қалған кезде көшеде ешбір жан қалмайды, алжирліктердің сүйікті тағамы, қой етінен дайындалған дәмді сорпа, шурбаның иісі ауаға жайылады. Кешкі астан кейін қонаққа баруға, достармен кездесуге болады. Кешкі көшелер мерекелік жарықтармен жарқырайды, кафелер мен дүкендер қайтадан ашылып, түн ортасына дейін жұмыс істейді. Мұндай жанданған кешкі ырғақ ай бойғы мерекеге тән қасиет, бұл айдың аяқталуына, әсіресе, балалар өкінеді, олар мейрамның ұзаққа созылғанын қалайды. Расында, мұндай мейрамдар жылулық пен шын көңілден шыққан таң қаларлық атмосфераға толы, осыны жасаған алжирліктерге соңында мемлекеттің өзі де бірігеді.