$IMAGE1-right$ Газета «Наш Мир»

     Американдықтардың халық санағын жүргізген кездегі анкетасында, дінге қатысты сұрақтар жоқ. Сондықтан мамандарға АҚШ-тағы мұсылмандардың ортақ санының қанша екенін, елдегі Исламның нақты өсу қарқынының өрітеуін бағалау қиын.Қағида бойынша, федералдық құрылымдардың цифрларға сүйеніп әрекет жасауы, ЖАҚ(СМИ) және басқа да ведомостволардың, тек жанама мәліметтерімен немесе сарапшылардың пікірлерінің негізінде жасалған.АҚШ-тағы ислам ұйымдарының шамалап бағалауынша, елдегі мұсылмандар саны 1011миллион адамды құрайды. Бұл мәліметтер АҚШ-тағы мұсылмандардың электр қуатындай күрт өскенін ерекше атап көрсетеді.

           Мұсылмандар іс жүзінде АҚШ-тың барлық территориясында мекендейді, бірақ елімізде олардың тығыз орналасқан төрт аймағы бар.Бұл АҚШ-тың шығыс жағалауы (Нью-Йорктан Вашингтонға дейін), Калифорния (бар болғаны алдымен Лос-Анджелес пен Сан-Францисконың қалалары), «үшбұрышты»Чикаго-Кливленд-Детройт елдің солтүстік бөлігі және Техас. Калифорнияда Ираннан келген келімсектердің үлкен саны тұрады. Лос-Анджелес дүние жүзіндегі ирандықтар тұратын қалалардың ішінен Тегераннан кейінгі екінші болып саналады. Бангладештің келімсектері Техасқа қоныстануды дұрыс көреді, өйткені Американың бұл бөлігінің климаттық жағдайы көптеген дәрежеде олардың еліне сай келеді.Еуропалық мұсылмандар, мысалы, албандар, түріктер мен бостондықтар өздеріне Чикагоны қалап алды. Ал арабтар үшін ең ыңғайлы тұратын орын Детройт болды.

          Американ мұсылмандарының жартысынан көбі-жоғары білімді адамдар. Шамамен мқсылмандардың үштен бірі техниканың әр алуан облыстарында немесе медицина саласында жұмыс істейді. Әуестік жасап байқауға болады, олардың арасында тілшілер, заң қызметкерлері, кино түсірушілер аз.Zogby International серіктігінің (компания) жүргізген сұрағы бойынша, американдық мұсылмандардың  36%-і АҚШ- та туылған, өйткені олардың ата-аналары бұл кезде американ азаматтығын алған еді. Олардың  58%-і колледждер мен университеттерді бітірген.

         Американ мұсылмандарының табыс деңгейі елдегі орташа көрсеткішті бірнешеге арттырады. Исламның жолын қуған американдықтардың жартысынан көбі (52%) американ азаматтарының орташа  табысын құрайды.28%-і байлардың тобына жатады. Олардың  10%-нің ғана төмен табыс деңгейі бар. Американдық мұсылмандардың 77%-і қайырымдылық жасаумен аса белсенді түрде шұғылданады.

        Көптеген американдық сараптаушылардың пікірінше, Ислам АҚШ-тағы ең белсенді дамыған діннің бірі болып табылады. «Мұсылмандар қоғамында»атты жобаның шеңберінде жұмыс істеген Джорджтаунск университетінің мамандарының зерттеуінің барысында, американдық мұсылмандар қауымының өсуі бірнеше факторларға сүйенеді.Біріншіден, мұсылман елдерінен иммигранттардың санының өсуі.Солай, мысалы, өткен ғасырдың 90-шы жылдары Америкаға жылына 100 мыңдай «этникалық»мұсылмандар көшіп келген.Екіншіден,басқа діннің жолын ұстаушылардың отбасынан гөрі, заң бойынша ислам дінінің жолын қуушы отбасында балалар көп болған.Үшінші фактор-жаңадан мұсылман болғандардың саны ұдайы өсуде.

         АҚШ-тың Мемлекеттік департаменттінің мәліметтері бойынша, соңғы 10 жылда американ мешіттерінің санының ширекке дерлік артқанын, 2 миллиондай мұсылман үнемі келіп қатысады, шамамен оның үштен бірі- осы дінге жаңадан кіргендер.Мамандардың біраз бағалауынша, олардың саныАҚШ-тағы мұсылман бірлестігінің 17%-тен 30%-ке дейінгісін құрауы мүмкін.Ислам жыл сайын 135 мыңдай американдықтарды қабылдайды деп, 2005 жылы американ мұсылмандарының альянс ұйымы хабарлады. Бұл бәрінен бұрын афроамерикандықтар, Латын Америкасынан шыққан әйелдер мен келімсектер.Көрсетіп қою керек, қазіргі кезде американ мұсылмандарының ішінде әйелдерден ерлер шамамен екі есе көп.      Американ-ислам байланысы Кеңесінің мамандары мақұлдайды, жыл сайын әр мешітке жиырмадай американдықтардың Исламға өткені туралы хабарлайды.Жаңа мұсылмандардың 64%-і афроамерикандықтар болып табылады, 27%-і ақ нәсілді азаматтар және 6%-і латынамерикандықтар.Сонымен жаңадан кіргендер діни қызметке көбірек қатысады.Олар мешітке үнемі келушілердің 30%-ке жуығын құрайды.Сонымен «туа болған»мұсылмандардың үштен бірі ғана мешітке ұдайы келіп тұрады.

          Өткен жылдың мамыр айында Pew  Research Center вашингтондық мамандар тыңғылықты зерттеулер жүргізді.Олар АҚШ-тағы әртүрлі діннің 100 мыңға жуық өкілдерінен жауап алды.Америка мұсылмандарының үштен екісінен (72%) көбі дін олардың өмірінде ерекше маңызды рөл атқаратынын мәлімдеді. Мұсылмандардың 28% -і ғана социологтарға, бірінші кезекте өздерін американдықтар деп санайтынын, содан кейін Исламның адептеріміз (бір ілімнің, идеяның, діннің жақтаушысы) деп жауап берді. Осыған ұқсас жауаптарды ақ евангелиялық христиандардың 28%-і және қара түсті протестантардың 33%-і берді. Оларда бірінші кезекте өздерін АҚШ азаматтарымыз деп есептеп, сосын ғана христиандық боламыз дейді. Америка мұсылмандарының жартысының ойлауынша, Құран мүлде бұлжытпай және сыпайы тұжырымдалынған Аллаһ сөзінен тұрады. 66% евангелистер және 68% қара протестанттар, Библияда баяндалғандай ақиқатқа қатысты осы пікірді қолдайды. Бірақ америка иман келтірушілерінің басым көпшілігі басқа дінге қатысы бар, қасиетті тақырыпқа онша мазасызданып қарамайды.

            Бұған қарамастанғ өздерінің дінге көңіл бөлулерінде ақ евангелистер мен мұсылмандар бір-біріне өте ұқсас, олар мүлде әртүрлі саяси көзқарастарды жиі қолдайды. Бұл мағынада мұсылмандар көбірек дәстүрлі протестантар мен секулярлық(жеке адамның дін ықпалынан арылуы) америқандықтарды еске түсіреді. Республиқалық партияның дәстүрлі түрде ақ евангелистерге сүйенгенін, Америкада тұратын мұсылмандардың шамамен оннан бір бөлігі қолдайды. Шамамен американ мұсылмандарының 60%-і демократтарды ұнатады.

             Американдық мұсылмандардың 38%-і саяси жоспарда өздерін »орташа» қанатқа жатқызады. Католиктердің ішінде саяси бұрмалаудың бұл категориясын осы шіркеудің жолын ұстаушылардың 46%-қолдады.Протестанттардың ішінен, құлшылық етуден безушілер сияқты  немесе өздерінің американың нақты дініне қатысы бар екенін мәлімдемегендер 40%. 3% мұсылмандар, 4% католиктер, 7% протестанттар ғана, өздерінің «ең керітартпа» көзқарастарды қолдайтынын жариялады.

                 Мұхиттың арғы бетіндегі мұсылмандар адамгершілік мәселесін шешуде, басқа америка тұрғындарынан гөрі, аса қатаң позицияны ұстайды. 60% мұсылмандардың айтуынша, мемлекет гомосексуализммен (бір жынысты адамдардың табиғи заңнан тысқары жақындасуы), жезөкшелікпен, көргенсіздікпен және аборт жасаумен(әдейілеп түсік тастау) белсенді күресуі керек. Бұл жағдайда мұсылмандар Құрама Штаттар халқының бес бөлігін қолдауға дайын.