$IMAGE1-right$ Газета «Наш Мир»

     -           Сіздердің бірлестіктің көзқарасы бойынша Қазақстанның қазіргі жағдайы қандай? Жұртшылық БАҚ-ның барлық хабарларына  сене бере ме?

     -           Қазақстанда ешқандай діни ұйым саяси жүйенің субъектісі болған емес. Ақсүйектер мемлекетінде саяси правоны жүзеге асырудың  басқа да формалары бар, саяси жүйенің субъектісі саяси партиялар бәсекелес және саяси еркіндік жағдайында жұмыс істейді.Біздің қоғамда теократиялық дәстүр жоқ, атеизм кезеңінде мемлекеттік идеология ретінде олардың нышанын тамырымен жойып жіберген.Ұзақ уақыт имансыз жүргендіктен, Нанымға деген стереотиптік қатынас жиналып қалған.

     Қазіргі Қазақстандықтардың санасына бұл стереотип Нанымға деген түсінбеушілік пен қабылдамауды екті. Халық Нанымның кез келген қамқорлығынан  экстремизм, фундаментализм, озбырлықты іздей бастады. Саяси идеологтар, философиялық оқулар, социалдық доктриналар күшті әсер беріп жатқан жоқ, ал бұл бүгінгі күннің маңызды  проблемасы. Бұл бәрінен бұрын халықта Наным мен Сенімнің жоқтығынан екенін біз мойындауымыз керек. Наным дүние танудың негізі болғандықтан, оны ешнәрсемен ауыстыра алмайтынымызды түсіну керек.

     - Бұл проблеманы қалай шешуге болады?

      - Иман келтірушілер қауымы Аянның белсенді иелері болып, осыдан ұлттық элита қалыптасуы керек. Элита ұлттың, қоғамның, мемлекеттің тағдырын шешуде орасан зор жауапкершілік алады. Әлі де құрыла қоймаған біздің элитамыздың  тура, әділ әсер ететін әдіспен жетекшілік еткенін қалаймыз. Осы алмасу дәуірінде біздің байларымыз,саясаткерлеріміз және интеллегенциямыз ешкімді алаламай, өздерін ұстамды бағалап, еңбек сіңірген үзіліс жасаулары керек. Өздеріне сұрақ қойып және соған жауап табу керек.  Біз кімбіз?  Біз қайда бара жатырмыз? Өз ісімізге жауап бере аламыз ба? Немқұрайдылықпен  қарауға біздің құқығымыз бар ма? Аллаһтың бізге жіберген мүмкіндігі қайталанбас және бірегей ме?    Қазіргі заманғы саяси идеологияның терең діни тамыры бар. Бұның Қытайға, АҚШ, Еуропа Одақтастарына және әлемнің басқа елдеріне де қатысы бар. АҚШ президенті өзінің сөзін аяқтарда «Жаратқан Ием Америкаға және оның әскерлеріне ризашылығын берсін» деп айтқанда, біз неге ойланбаймыз. Сенаторлардың ойлауынша, Америка адамзаттың соңғы үміті, мейірімсіздік пен сенімсіздік мұхитындағы Мейірімділік Аралы. Батыстың саяси элитасы өз істерінің ақтауы ретінде Дін мен Жаратқан Иемді еске алса, бұл көрсеткіш болады! АҚШ президенттігіне кандидаттар елінің басты евангелисінің сұрағына жауап беруді өздерінің парызы деп санайды? Зиялы демократия мен либералды құндылықтарын құрал етіп пайдаланатын АҚШ-тың, шын мәнінде теократиялық мемлекет екеніне біз неге назар аудармаймыз? Ант оқыған кезде, президенттің қолын неге қоятынына назар аударыңдар. Доллардағы жазуда: «Аллаһтан үміт күтеміз», ал АҚШ-тың мемлекеттік мөрінде: «Аллаһ біздің ісімізді қабыл алады », Тәуелсіздік Декларациясы да Аллаһ адамдарды тең етіп жаратқан, сондықтан халықтың тәуелсіз мемлекет құруға құқығы бар деген сөзден басталады.АҚШ-тың Әнұраны Аллаһ  Американы таңдап және оның істеген жұмыстарына батасын береді деген берік мағынада айтылады. Наным негізінде және діни мазмұнға толы идеология табысқа жетеді, біз осы табыстың себебі туралы ойлануымыз керек. Біздің саясаткерлеріміз АҚШ-тың сыртқы саясатын талдап, бәрін қоғамның керітартпа дәстүріне әкеліп тірейді, олар шала сызаттап өтеді. Түп негізіне үңілу керек.

         Біздің бағыттан адасқан мәдениетті саяси таңдаушыларымыз, бұл құндылықтың қайнар көзінің парқына жетпей жатып, өздерінің идеологиялық базасының қайнар көзі етіп либералдық құндылықты көреді. Саясаткерлер демократиялық қағидалар туралы көп айтады, бірақ бұл ұранның тарихи мағынасын сезінбейді. Сонымен жасанды, жете түсінбейтін импланттық және жаттың тәжірибесі шығады. Қатты әсер беретін сол демократияны қолдау және адам құқығынан рахат алу, осы концепцияның тарихи тағдыры мен монотеистік тамырын жете түсіну керек. Біз бөтен мәдениеттің жасаған, бөтен ақыл мен тәжірибенің өнімін ойланбастан жалғастырып, оны аңқаулықпен қабылдаймыз. Бұның соңына жету керек. Біз өзіміздің лютерамызға(М.Лютер протестанттық христиан дінінің негізін салған), локкамызға, руссомызға мұқтажбыз. Біз өзіміз «Ұлт», «өкімет», «мемлекет», «құқық»деген ұғымдарды түсіндіріп беруіміз  керек. Іс жүзінде біздің қоғам сырттай бөтен цивилизация мен мәдениетке сәйкестеніп, іштей өзінде жақсы бірдемені сақтаған болады. Бұл дауласауды,  әсер етпеушілікті, қарсы өнімділікті, жаңылуды тудырады.

     -           Қоғамда түсіністікті кездестіре аласыз ба?

     -           Бүгінде ұғым емес, дәлелсіз сынның жоқтығы маңызды. Біз зиялылармен кездескен кезде, бізге жарлық іліп қоюға тырысады, бізді дәстүрсіз идеологияның жол бастаушысы, артымызда белгісіз күш жатыр деп кінәлайды. Бұл ұғымның жоқтығынан да жаман. Біздің елдің арасында ұлттық бірегейліктің жоқтығына халықтың назарын аударуға тырысамыз. Мысаға, ЦАХАЛА солдатының бейнесі: сақалы кеудесіне түскен, түнгі Тәурәтты оқығаннан кейінгі қалың линзалы көзілдірігі, автоматпен бірге орда жатқанынан көрініп тұр, өзінің арман еткен жерін қорғайды. Өз елінің өмірлік құндылығын күзетіп тұрған жауынгер, жеке адам мен қауымның бірегелігінің үлгісі. Бізде ондай болған емес. Біздің қоғамда қағидаларға дағдыланған цивилизациялық бағыт жоқ, біз коньюктуралықпыз. Бізде өздерін сақтағанннан басқа, теңестірудің бір қалыптағы ойлап шығару жүйесі жоқ. Ьұл жақсы емес.

     -           Сіз біз кімбіз деген сұрақты анықтап алуды ұсынасыз ба?

     -           Дұрысы біз кім болып шығуымыз керек.Бүгінде дамудың бірнеше векторы мен үлгісі бар, бізге сырттай және іштей ұсынылады. Сондай варианттардың бірі қазақтардың үйлесіміндегі «тенгриандық» деп аталатын, су жырып кеткен әң шартты атау, еуразиялық ең ежелгі тұрғын халықтар политеизмінің нағыз жабайы үлгісі. Егер біз осы бағытты таңдап, тенгриандықтардың қараңғы пұтқа табынушылығына оралсақ, онда біздің орнымыз нақты анықталады: қызық, түсініксіз, өзіндік... байырғы халықтың рөлі. Бізге саяхатқа келіп, тамашалап, бізді оқыта бастайды.

     -           Бұл туризм үшін жаман емес қой?

     -           Иә, туризм үшін жаман емес. Егер біз мейірімсіз рухқа сеніп,  суық тиген кезде бақсыларды шақырсақ, біздің зиялыларымыз қазақтардың осындай болғанын қалай ма деп күдіктенеміз, онда біздің мәдениет, тарих және ұлт тұтасымен экзотикаға айналып кетеді. Ең қорқыныштысы, тенгриандық тақырып біздің саяси элитамызда кең пайдаланылады, мұндай болашақ жеке өзімді қорлайды. Бұнымен біз цивилизациялық бәсекеде жеңіліске ұшыраймыз... Біз өз тарихын белсенді жасаушының рөліне саналы түрде үміттенбейміз, мұражай экспонаты болып қалуымыз мүмкін. Бақсылар мен рухтарға сенетін, сібірлік камчадалықтар немесе Папуа-Жаңа Гвинея – этностар туралы мысал келтіру артық деп ойлаймын. Олардың рөлі әлемдік жолмен анықталған, ал біз «Ізгі Амал» бұл рөлде  халқымыздың болғанын қаламаймыз. Біз ешкімге өзімізді қараңғы бастапқы қалыпқа айналдыруға мүмкіндік бермейміз.

             Бүгінгі таңда, барлық Қазақстандық азамат ұлттық цивилизацияға жетудің негізі тек                     қана Нанымда екенін сезіне білуі керек.

            -Сіз «біз» деп жиі айтасыз.«Ізгі Амал» қоғамдық бірлестігі мүшелерінің социалдық, орта статистикалық портреті қандай?

             - Бұлар орта, жоғары  білімді және тұрақты кіріс-табысы бар, өз Отанын сүйетін және Аллаһқа сенетін 20 мен 40 жас арасындағы жас жігіттер мен қыздар.            

              - Әңгімеңізге рахмет!